Ενόψει της Συνόδου Κορυφής του ΟΗΕ για το Μέλλον τον Σεπτέμβριο του 2024, η νέα Έκθεση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2024 του Δικτύου Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDSN) ζητά να δημιουργηθούν τα Ηνωμένα Έθνη 2.0 για την ενίσχυση της παγκόσμιας συνεργασίας και της χρηματοδότησης για τη βιώσιμη ανάπτυξη.
Παρίσι, Γαλλία, 17 Ιουνίου 2024. Κανένας από τους δεκαεπτά Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (SDG ) δεν βρίσκεται σε τροχιά επίτευξης έως το 2030 και μόνο το 16% των στόχων των SDG εκτιμάται ότι σημειώνει πρόοδο, αποκαλύπτει η 9η έκδοση της Έκθεσης για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (SDR) που δημοσιεύθηκε από το Sustainable Development Solutions Network του ΟΗΕ (SDSN). Το πρώτο κεφάλαιο της έκθεσης, το οποίο εγκρίθηκε από 100 και πλέον κορυφαίους επιστήμονες και επαγγελματίες παγκοσμίως, προσδιορίζει τις προτεραιότητες για την αναβάθμιση των Ηνωμένων Εθνών ώστε να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες προκλήσεις του 21ου αιώνα και να επιτύχουν τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένων πέντε στρατηγικών για την αντιμετώπιση των χρόνιων ελλείψεων στη χρηματοδότηση των SDG. Η παγκόσμια έκδοση του SDR, που δημοσιεύεται κάθε χρόνο από το 2016, περιλαμβάνει τον δείκτη SDG και τους πίνακες ελέγχου που κατατάσσουν τις επιδόσεις όλων των κρατών μελών του ΟΗΕ όσον αφορά τους SDG. Εκτός από τον Δείκτη SDG , η φετινή έκδοση περιλαμβάνει έναν νέο Δείκτη της υποστήριξης των χωρών για την πολυμερή δράση με βάση τον ΟΗΕ που καλύπτει και τα 193 κράτη μέλη του ΟΗΕ και νέες διαδρομές FABLE που καταδεικνύουν πώς θα επιτευχθούν βιώσιμα συστήματα τροφίμων και γης έως τα μέσα του αιώνα.
Καθηγητής Jeffrey D. Sachs, Πρόεδρος του SDSN και κύριος συγγραφέας της έκθεσης, τονίζει τα εξής:
“Στα μισά του δρόμου μεταξύ της ίδρυσης του ΟΗΕ το 1945 και του έτους 2100, δεν μπορούμε να βασιστούμε στη συνήθη επιχειρηματική δραστηριότητα. Ο κόσμος αντιμετωπίζει μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις, όπως τρομερές οικολογικές κρίσεις, διεύρυνση των ανισοτήτων, ανατρεπτικές και δυνητικά επικίνδυνες τεχνολογίες και θανατηφόρες συγκρούσεις, βρισκόμαστε σε ένα σταυροδρόμι. Ενόψει της συνόδου κορυφής του ΟΗΕ για το Μέλλον, η διεθνής κοινότητα πρέπει να κάνει απολογισμό των ζωτικών επιτευγμάτων και των περιορισμών του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών και να εργαστεί για την αναβάθμιση της πολυμέρειας για τις επόμενες δεκαετίες.”
Το φετινό SDR υπογραμμίζει πέντε βασικά ευρήματα:
- Κατά μέσο όρο, σε παγκόσμιο επίπεδο, μόνο το 16% των στόχων της ΣΒΑ είναι σε καλό δρόμο για να επιτευχθούν έως το 2030, ενώ το υπόλοιπο 84% παρουσιάζει περιορισμένη ή αντιστροφή της προόδου. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η πρόοδος των SDG είναι στάσιμη από το 2020, με τους SDG 2 (Μηδενική πείνα), SDG11 (Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες), SDG14 (Ζωή κάτω από το νερό), SDG15 (Ζωή στη γη) και SDG16 (Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί) να είναι ιδιαίτερα εκτός πορείας. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι πέντε στόχοι των SDG στους οποίους το μεγαλύτερο ποσοστό των χωρών παρουσιάζει αντιστροφή της προόδου από το 2015 περιλαμβάνουν: το ποσοστό παχυσαρκίας (στο πλαίσιο του SDG 2), την ελευθερία του Τύπου (στο πλαίσιο του SDG 16), τον δείκτη του κόκκινου καταλόγου (στο πλαίσιο του SDG 15), τη βιώσιμη διαχείριση του αζώτου (στο πλαίσιο του SDG 2) και – λόγω σε μεγάλο βαθμό της πανδημίας COVID-19 και άλλων παραγόντων που μπορεί να διαφέρουν από χώρα σε χώρα – το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση (στο πλαίσιο του SDG 3). Οι στόχοι και οι επιδιώξεις που σχετίζονται με τη βασική πρόσβαση σε υποδομές και υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένου του SDG9 (Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές), παρουσιάζουν ελαφρώς πιο θετικές τάσεις, αν και η πρόοδος παραμένει πολύ αργή και άνιση μεταξύ των χωρών.
- Ο ρυθμός προόδου των SDG διαφέρει σημαντικά μεταξύ των διαφόρων ομάδων χωρών. Οι σκανδιναβικές χώρες εξακολουθούν να ηγούνται στην επίτευξη των SDG, με τις χώρες BRICS να επιδεικνύουν μεγάλη πρόοδο και τα φτωχά και ευάλωτα έθνη να υστερούν κατά πολύ. Παρόμοια με τα προηγούμενα έτη, οι ευρωπαϊκές χώρες – ιδίως οι σκανδιναβικές χώρες – βρίσκονται στην κορυφή του δείκτη SDG 2024. Η Φινλανδία κατέχει την 1η θέση στον δείκτη SDG, ακολουθούμενη από τη Σουηδία (#2), τη Δανία (#3), τη Γερμανία (#4) και τη Γαλλία (#5). Ωστόσο, ακόμη και αυτές οι χώρες αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις για την επίτευξη αρκετών SDGs. Η μέση πρόοδος των SDG στις χώρες BRICS (Βραζιλία, Ρωσική Ομοσπονδία, Ινδία, Κίνα και Νότια Αφρική) και BRICS+ (Αίγυπτος, Αιθιοπία, Ιράν, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) από το 2015 ήταν ταχύτερη από τον παγκόσμιο μέσο όρο. Επιπλέον, η Ανατολική και Νότια Ασία έχει αναδειχθεί ως η περιοχή που έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη πρόοδο όσον αφορά τους SDG από το 2015. Αντίθετα, το χάσμα μεταξύ του παγκόσμιου μέσου όρου του Δείκτη SDG και των επιδόσεων των φτωχότερων και πιο ευάλωτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των Μικρών Νησιωτικών Αναπτυσσόμενων Κρατών (SIDS), έχει διευρυνθεί από το 2015.
- Η βιώσιμη ανάπτυξη παραμένει μια μακροπρόθεσμη επενδυτική πρόκληση. Η μεταρρύθμιση της Παγκόσμιας Χρηματοοικονομικής Αρχιτεκτονικής είναι πιο επείγουσα από ποτέ. Ο κόσμος χρειάζεται πολλά βασικά δημόσια αγαθά που ξεπερνούν κατά πολύ το έθνος-κράτος. Οι χώρες με χαμηλό εισόδημα (LICs) και οι χώρες με χαμηλότερο μεσαίο εισόδημα (LMICs) πρέπει επειγόντως να αποκτήσουν πρόσβαση σε οικονομικά προσιτά μακροπρόθεσμα κεφάλαια, ώστε να μπορούν να επενδύσουν σε κλίμακα για να επιτύχουν τους στόχους τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η κινητοποίηση των αναγκαίων επιπέδων χρηματοδότησης θα απαιτήσει νέους θεσμούς, νέες μορφές παγκόσμιας χρηματοδότησης – συμπεριλαμβανομένης της παγκόσμιας φορολογίας -, και νέες προτεραιότητες για την παγκόσμια χρηματοδότηση, όπως η επένδυση στην ποιοτική εκπαίδευση για όλους. Η έκθεση παρουσιάζει πέντε συμπληρωματικές στρατηγικές για τη μεταρρύθμιση της Παγκόσμιας Χρηματοοικονομικής Αρχιτεκτονικής.
- Οι παγκόσμιες προκλήσεις απαιτούν παγκόσμια συνεργασία. Τα Μπαρμπάντος κατατάσσονται στην υψηλότερη θέση όσον αφορά τη δέσμευσή τους στην πολυμέρεια με βάση τον ΟΗΕ- οι Ηνωμένες Πολιτείες κατατάσσονται στην τελευταία θέση. Όπως και με την πρόκληση των SDGs, η ενίσχυση της πολυμέρειας απαιτεί μετρήσεις και παρακολούθηση. Ο νέος δείκτης της έκθεσης για την υποστήριξη των χωρών στην πολυμερή πολιτική με βάση τον ΟΗΕ (UN-Mi) κατατάσσει τις χώρες με βάση τη δέσμευσή τους στο σύστημα του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένης της επικύρωσης συνθηκών, των ψήφων στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, της συμμετοχής σε οργανισμούς του ΟΗΕ, της συμμετοχής σε συγκρούσεις και της στρατολόγησης της χρήσης μονομερών κυρώσεων και των οικονομικών συνεισφορών στον ΟΗΕ. Οι πέντε χώρες που είναι περισσότερο προσηλωμένες στην πολυμέρεια με βάση τον ΟΗΕ είναι οι εξής: Μπαρμπάντος (#1), Αντίγκουα και Μπαρμπούντα (#2), Ουρουγουάη (#3), Μαυρίκιος (#4) και Μαλδίβες (#5). Αντίθετα, οι Ηνωμένες Πολιτείες (#193), η Σομαλία (#192), το Νότιο Σουδάν (#191), το Ισραήλ (#190) και η Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας (#189) κατατάσσονται στις χαμηλότερες θέσεις στην UN-Mi.
- Οι στόχοι των SDG που σχετίζονται με τα συστήματα τροφίμων και γης είναι ιδιαίτερα εκτός της επιθυμητούς πορείας. Το SDR παρουσιάζει νέες διαδρομές FABLE για τη στήριξη των βιώσιμων συστημάτων τροφίμων και γης. Σε παγκόσμιο επίπεδο, 600 εκατομμύρια άνθρωποι εξακολουθούν να υποφέρουν από πείνα, η παχυσαρκία αυξάνεται παγκοσμίως και οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τη γεωργία, τη δασοκομία και άλλες χρήσεις γης (AFOLU) αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ένα τέταρτο των ετήσιων παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Τα νέα μονοπάτια FABLE συγκέντρωσαν περισσότερους από 50 τοπικούς ερευνητές σε 22 χώρες για να αξιολογήσουν πώς θα μπορούσαν να επιτευχθούν 16 στόχοι που σχετίζονται με την επισιτιστική ασφάλεια, τον μετριασμό του κλίματος, τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την ποιότητα των υδάτων έως το 2030 και το 2050. Η συνέχιση των σημερινών τάσεων διευρύνει το χάσμα με τους στόχους που σχετίζονται με τον μετριασμό του κλίματος, τη βιοποικιλότητα και την ποιότητα των υδάτων. Η συνέχιση των δεσμεύσεων που έχουν ήδη αναλάβει οι χώρες θα βελτίωνε την κατάσταση, αλλά εξακολουθούν να είναι σε μεγάλο βαθμό ανεπαρκείς. Σημαντική πρόοδος είναι δυνατή, αλλά απαιτεί αρκετές δραματικές αλλαγές: 1) να αποφευχθεί η υπερκατανάλωση πέραν των συνιστώμενων ορίων και να περιοριστεί η κατανάλωση πρωτεϊνών ζωικής προέλευσης με διατροφικές αλλαγές συμβατές με τις πολιτιστικές προτιμήσεις- 2) να γίνουν επενδύσεις για την ενίσχυση της παραγωγικότητας, ιδίως για προϊόντα και περιοχές με έντονη αύξηση της ζήτησης- και 3) να εφαρμοστούν συστήματα παρακολούθησης χωρίς αποκλεισμούς, ισχυρά και διαφανή για να σταματήσει η αποψίλωση των δασών. Η βιώσιμη πορεία μας αποφεύγει έως και 100 εκατομμύρια εκτάρια αποψίλωσης των δασών έως το 2030 και 100 Gt εκπομπών CO2 έως το 2050. Θα χρειαστούν πρόσθετα μέτρα για να αποφευχθούν οι αντισταθμίσεις με την απασχόληση στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις και τη ρύπανση των υδάτων λόγω της υπερβολικής εφαρμογής λιπασμάτων και να διασφαλιστεί ότι κανείς δεν θα μείνει πίσω, ιδίως για να τερματιστεί η πείνα.
Από το 2016, η παγκόσμια έκδοση του SDR παρέχει τα πιο ενημερωμένα δεδομένα για την παρακολούθηση και την κατάταξη των επιδόσεων όλων των κρατών μελών του ΟΗΕ όσον αφορά τα SDGs. Η έκθεση συντάχθηκε από ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων του Κέντρου Μετασχηματισμού των SDG, μια πρωτοβουλία του SDSN, με επικεφαλής τον πρόεδρο του SDSN, καθηγητή Jeffrey Sachs, και συντονιστή τον αντιπρόεδρό του, Guillaume Lafortune.
Επικοινωνία
- Alyson Marks | Alyson.Marks@unsdsn.org (Head of Communications and External Relations, U.S.-based)
- Guillaume Lafortune | guillaume.lafortune@unsdsn.org (VP of the SDSN, Lead Coordinator and Report Author, France-based)
Σχετικά με το SDSN
Το Δίκτυο Λύσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (SDSN) λειτουργεί από το 2012 υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ. Το SDSN κινητοποιεί την παγκόσμια επιστημονική και τεχνολογική εμπειρογνωμοσύνη για την προώθηση πρακτικών λύσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμπεριλαμβανομένης της εφαρμογής των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης (SDGs) και της συμφωνίας του Παρισιού για τη Κλιματική Αλλαγή. Στόχος μας είναι η επιτάχυνση της κοινής μάθησης και η προώθηση ολοκληρωμένων προσεγγίσεων που αντιμετωπίζουν τις αλληλένδετες οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο κόσμος. Μία από τις εμβληματικές πρωτοβουλίες του SDSN είναι το Κέντρο Μετασχηματισμού SDG, το οποίο παράγει το SDR και παρέχει επιστημονικά τεκμηριωμένα εργαλεία και αναλύσεις για τις πορείες, τις πολιτικές και τη χρηματοδότηση των SDG. Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.unsdsn.org and https://sdgtransformationcenter.org/.
Μετάφραση από τα Αγγλικά: Λυδία Κατσίκα-Πανούση, SDSN Greece intern
